Anh (chị) hãy làm rõ tình cảm của Nguyễn Tuân đối với thiên nhiên Tây Bắc bằng việc phân tích hình tượng con sông Đà qua tuỳ bút “Người lái đò Sông Đà” của Nguyễn Tuân

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI

1. Đặt vấn đề

- Giới thiệu tác giả tác phẩm:

- Hình tượng Sông Đà được tác giả xây dựng lên để gửi gắm tình yêu của mình vào đó, tình yêu thiên nhiên Tây Bắc cũng chính là tình yêu quê hương đất nước.

2. Giải quyết vấn đề

a. Con sông Đà là hình tượng nghệ thuật là đứa con tinh thần của Nguyễn Tuân. Sông Đà vốn là vật vô tri vô giác nhưng với Nguyễn Tuân nó trở thành nhân vật “Sông Đà” - một sinh linh có tâm hồn có tình cảm.

b. Con Sông Đà có nguồn gốc khai sinh ở tỉnh Vân Nam, Trung Quốc (theo Dư địa chí của Nguyễn Trãi) con sông Đà có sự sống, có hình dáng (từ biên giới Trung Quốc đến ngã ba sông Hồng là 500km, chiều dài sông Đà là 882km chảy qua hai nước Việt Nam và Trung Quốc).

c. Sông Đà hùng vĩ và hung bạo.

- Nó mang một đặc điểm của thiên nhiên Tây Bắc, gợi cảm hứng cho nhà văn, gợi lên sự khát khao khám phá tìm hiểu và chinh phục với thái độ ca ngợi.

- Sông Đà lôi cuốn Nguyễn Tuân bởi vẻ đẹp hoàng tráng, độc dáo, phóng túng của nó” chúng thuỷ giai đông tẩu. Đà giang độc bắc lưu”.

- Sông Đà có nhiều quãng hiểm trở, hai bên bờ sông đá dựng vách thẳng lòng sông sâu và hẹp, có đoạn, “con nai con hổ nhiều lần vọt từ bờ này sang bờ kia, vừa tắt phụt đèn điện.”

- Sông Đà có những quãng mặt ghềnh dài hàng cây số “nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn....”

- Sông Đà tạo sự kinh sợ bởi những sự hụt nước trên sông “nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào.

- Tiếng nước thác ở Sông Đà gầm réo dữ dội, “nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn như là chế nhạo”, “thế rồi nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu tre nứa nổi lửa”.

- Đá Sông Đà gây cảm xúc với nhà văn. Đó là những trận đầy nguy hiểm. Hình thù kì quái “mặt hòn đã nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm, méo mó...”

d. Con sông Đà thơ mộng trữ tình là một thứ thiên nhiên Tây Bắc gợi tình cảm thể hiện tình cảm sâu sắc của nhà văn.

- Sông Đà gắn bó tha thiết với nhà văn “con sông Đà gợi cảm... đi rừng dài ngày rồi lại mắt ra sông Đà... nó đằm đằm như gặp lại cố nhân”.

- Nguyễn Tuân say sưa với thiên nhiên Tầy Bắc “say sưa nhìn mùa xuân bay trên sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, nước sông Đà không xanh màu xanh cánh hến...”. Nguyễn Tuân say sưa với màu nắng Đường thi trên Sông Đà.

- Con sông Đà như một cố nhân kiều diễm hút hồn cả nhà văn “con sông Đà tuôn dài, tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và mù khói núi mèo đốt nương xuân”. Đây là biểu hiện rõ nhất tình cảm nhớ và yêu của Nguyễn Tuân với thiên nhiên Tây Bắc.

- Sông Đà chính là thiên nhiên Tây Bắc hiền hoà êm dịu thơ mộng như nhớ thương nhà văn, tâm hồn của nhà văn đã hoà quyện vào cảnh sắc đó “bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử”, “Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa”.

e. Khi xây dựng hình tượng con sông Đà Nguyễn Tuân đã thể hiện tình cảm của mình với con sông Đà, tình cảm ấy ở nhiều dạng vẻ, nhiều cung bậc khi thì sợ hải, khi thì coi như thứ “quỷ quái”, kẻ thù “số một” của con người nhưng có lúc lại đằm thắm yêu thương. Đó cũng là tình cảm của nhà văn với thiên nhiên Tây Bắc. Thiên nhiên đang chế ngự con người và thiên nhiên đang làm bạn với con người.

3. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề