Anh (chị) hãy phân tích hình tượng con sông Đà trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân (phần trích trong sách Ngữ văn 12 - nâng cao, tập một, NXB Giáo dục, 2012)

HƯỚNG DẪN LÀM BÀI

1. Yêu cầu về kĩ năng

Thí sinh biết cách làm một bài văn nghị luận về một phẩm văn học, một đoạn trích văn xuôi, phân tích hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học. Bài làm có kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.

2. Yêu cầu về kiến thức

Trên cơ sở hiểu biết về Nguyễn Tuân và tác phẩm Người lái đò Sông Đà (chủ yếu phần trích trong Ngữ văn 12 - nâng cao, tập một) thí sinh có thể trình bày vấn đề theo nhiều cách khác nhau nhưng cần nêu được những nội dung cơ bản sau:

- Hai nét tiêu biểu nhất của sông Đà:

+ Sông Đà hung bạo: thác đá, bờ sông dựng thành vách, âm thanh của tiếng nước xoáy trong hút nước, thác lũ dữ dội,... Dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân, bao nhiêu cung bậc phong phú, đa dạng của sông nước hung bạo hiện lên, cho thấy một Tây Bắc hùng vĩ nhưng cũng rất dữ dội và khắc nghiệt.

+ Sông đà trữ tình: sông Đà như một phụ nữ kiều diễm, duyên dáng; màu nước khác nhau theo từng mùa; sông Đà như một cố nhân,...

Hai đặc điểm hung bạo và trữ tình của sông Đà vừa tồn tại độc lập vừa kết hợp hài hoà với nhau tạo nên vẻ đẹp độc đáo, tuyệt vời của dòng sông.

- Thủ pháp nghệ thuật: so sánh, nhân hoá, phóng đại, câu văn trùng điệp,..

- Đánh giá chung

+ Nguyễn Tuân là cây bút vừa tài hoa vừa uyên bác. Nhà văn đã phát hiện và mô tả sông Đà bằng cặp mắt và tâm hồn của một nghệ sĩ tài năng, tinh tế nặng lòng với quê hương, xứ sở.

+ Sông Đà là công trình tuyệt vời của tạo hoá. Khắc hoạ vẻ đẹp của sông Đà cũng chính là nhà văn đã ca ngợi thiên nhiên Tây Bắc, ca ngợi đất nước Việt Nam thân yêu.