Cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm này có nét gì độc đáo?

Trong tác phẩm tự sự, cốt truyện được xây dựng bởi sự hình thành và liên kết chặt chẽ của những tình huống. Từ những tình huống, câu chuyện được triển khai, tính cách nhân vật bộc lộ, chủ đề tác phẩm từng bước được biểu hiện. Ở truyện Chiếc thuyền ngoài xa, nét độc đáo trong xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu là cách tạo tình huống mang ý nghĩa khám phá, phát hiện về đời sống.

- Tình huống thứ nhất: Là một nghệ sĩ nhìn đời bằng con mắt nhiều mơ mộng, khi chứng kiến cảnh gia đình nhà chài, Phùng đã bừng tỉnh phát hiện sự thật đời sống. Từ đó, anh chiêm nghiệm sâu sắc bản chất của cái đẹp, khám phá ra chân lí của nghệ thuật.

- Tình huống thứ hai: Nhờ "va chạm" trực tiếp với cuộc sống, đối mặt với tính cách và nguyện vọng của người đàn bà dân chài, Đẩu đã "vỡ ra" một chân lí gian dị của cuộc sống.

Có thể nói, qua những tình huống truyện độc đáo ấy, Nguyễn Minh Châu đã xây dựng cốt truyện bất ngờ, thể hiện một chủ đề mang chiều sâu triết lí. Phong cách này của nhà văn cũng đã thể hiện khá rõ trong truyện Bến quê.