Cùng chung hoàn cảnh bị giam giữ trong ngục tù nhưng tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng trong bài thơ Khi con tu hú có gì khác so với tâm trạng của người tù cách mạng trong bài Ngắm trăng

1. Mở bài:

- Dẫn dắt

- Nêu luận điểm chung và khác nhau....

2. Thân bài: 

Luận điểm 1: Với "Cảnh Khuya", Hồ Chí Minh đã bộc lộ lòng yêu thiên nhiên, đất nước rất tha thiết.

Yêu thiên nhiên:

- Mở các giác quan để cảm nhận thiên nhiên:

+ Thính giác: tiếng suối = tiếng hát xa (cảm nhận tinh tế)

+ Thị giác: Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa (phân tích hình ảnh này ở phương diện trực tiếp và gián tiếp => rất khéo)

Tâm trạng của người tù khao khát cuộc sống mùa hè ở bên ngoài

- Tâm hồn của Người:

+ Yêu thiên nhiên: Trong hoàn cảnh khó khăn gian khổ, tâm hồn của Người vẫn rất ung dung, khoan khoái trước vẻ đẹp kì diệu mà thiên nhiên ban tặng.

+ Yêu nước thương dân: lo lắng cho vận mệnh nước nhà

* Bất chấp hoàn cảnh tù ngục, bất chấp song sắt thô bạo của nhà tù, Hồ Chí Minh vẫn để cho tâm hồn mình bay bổng, vẫn say sưa thưởng thức vẻ đẹp của vầng trăng sáng. Đó chính là tình yêu thiên nhiên tha thiết, là sự giao hòa mãnh liệt với vẻ đẹp thiên nhiên, là tâm hồn luôn trân trọng và khát khao cái Đẹp của người nghệ sĩ.

* Bài thơ cũng cho thấy sức mạnh tinh thần kì diệu của người chiến sĩ đã để tâm hồn mình vượt rakhỏi song sắt tàn bạo của nhà tù để hướng ra ngoài bầu trời tự do, nơi có vầng trăng sáng lung linh. Đóchính là một tinh thần thép, là một phong thái ung dung, một nghị lực cứng cỏi của người chiến sĩ cách mạng. 

- Chú ý: Đây là sự kết hợp chặt chẽ và hài hoà tâm hồn chiến sĩ và tâm hồn nghệ sĩ.

- Những cảm nhận vô cùng tinh tế đã chỉ ra được tình yêu quê hương thiên nhiên đất nước đầy lãng mạn.

Luận điểm 2: Chốn tù ngục khó khăn vẫn không làm tình yêu thiên nhiên đất nước của Tố Hữu phai nhạt mà còn thêm mãnh liệt cùng niềm khát khao tự do chãy bỏng.

- Tâm trạng của người tù khao khát cuộc sống mùa hè ở bên ngoài: Thể hiện qua bức tranh mùa hè. 

+ Lúa chiêm, cây trái

+ tiếng ve có thể là tiếng ve ngoài không gian

+ có thể là tiếng gọi thôi thúc trong tâm trí nhà thơ, là tiếng gọi của tự do

+ Bắp rây, nắng đào

+ Sáo diều "lộn nhào" : khát vọng tự do mãnh liệt

* Những hình ảnh tiêu biểu của mùa hè đã được khắc họa. Tiếng chim tu hú đã thức dậy, nở ra và bắt nhíp cho sự sống: mùa hè rộn rã âm thanh, rực rỡ sắc màu, không gian bao la khoáng đạt,... trong cảm nhận người tù. Tất cả thể hiện tình yêu tha thiết với cuộc sống, sự nhạy cảm với những biến động của đất trời trong tâm hồn người tù. Người tù ở đây khao khát cuộc sống mùa hè ở bên ngoài, muốn được hòa nhập với thế giới tự do ấy.

Yêu nước thương dân

- Tâm hồn: nhức nhối, khó chịu

+ Muốn "chết uất"

+ Chân muốn đạp tan phòng

-> Sử dụng động từ mạnh -> muốn toát khỏi lao tù, trở về với tự do

Yêu đất nước

- Niềm khát khao tự do đến cháy bỏng (chú ý đến hoàn cảnh sáng tác bài thơ) : Người thanh niên Tố Hữu lúc này như được chiếu sáng tâm hồn bởi ánh sáng cách mạng. Dường như ông muốn được tự do, được phục vụ đất nước.

- Chú ý: Giọng điệu thiết tha, giản dị.

=> Tâm trạng xuyên suôt cả bài thơ là sự khát khao tự do, tiếng tu hú chinh là tiếng gọi tha thiết của tự do đối với người tù trẻ tuổi. Tiếng tu hú kêu ở đầu bài thơ đã gợi ra cho người tù sự sống tưng bừng của mùa hè, khao khát hòa nhập với mùa hè và cuộc sống bên ngoài, đến kết thúc bài thơ tiếng chim ấy khiến cho người chiến sĩ đang bị giam cảm thấy đau khổ, bực bội vì mất tự do.

3. Kết bài:

- Khẳng định lại luận điểm

Leave a Reply