Hãy viết một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của anh / chị về ý kiến sau: Một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ còn đánh mất thêm nhiều thứ quý giá khác nữa. (Trích đề thi đại học môn Văn khối D năm 2009)

ĐÁP ÁN

1. Giải thích ý kiến (0.5 điểm)

- Về nội dung trực tiếp, câu trích này nói về hậu quả của việc đánh mất niềm tin vào bản thân.

- Về thực chất, ý kiến này đề cập đến vai trò quyết định của lòng tin.

2. Bàn luận về tự tin và mất tự tin (1.5 điểm)

- Người có lòng tự tin luôn khẳng định năng lực và phẩm chất của mình, coi đó là nguồn sức mạnh chân chính, có ý nghĩa quyết định giúp con người vững vàng, lạc quan và thành công trong cuộc sống. I)o đó tự tin là đức tính quý báu.

- Khi mất tự tin:

+ Con người không còn tin vào phẩm chất và năng lực của bản thân nên sẽ đánh mất những điều kiện cơ bản và cần thiết giúp đạt đến những giá trị quý báu: nghị lực và ý chí, hi vọng và lạc quan.

+ Con người không còn khả năng đương đầu với những khó khăn, thử thách, nên dễ dàng buông xuôi, bỏ mất những cơ hội tốt trong cuộc sống.

3. Bài học nhận thức và hành động (1.0 điểm)

- Trong mọi hoàn cảnh cuộc sống, đặc biệt là những khi gặp khó khăn, thừ thách, cần nêu cao bản lĩnh, không đánh mất niềm tin vào bản thân.

- Luôn sống tự tin nhưng tránh chủ quan. Phải cảnh giác với việc tự tin mù quáng. Phải tỉnh táo để biết lắng nghe; biết học hỏi, hợp tác; biết tu dưỡng phẩm chất và trau dồi năng lực của bản thân vì đó là cơ sở của lòng tự tin.

BÀI LÀM

Đã bao giờ bạn được nghe một chuyện thần thoại Hi Lạp về nàng Pandora chưa? Truyện kể rằng nàng Padora xinh đẹp vì trí tò mò đã mở chiếc hộp thần Zeus giao cho, để từ đó mọi tội ác của loài người tràn ra và biến chất toàn mặt đất. Nhưng nàng đã kịp giữ lại bên trong một thứ quý giá hơn tất thảy, đó là: niềm tin và hi vọng của loài người. Câu chuyện tưởng chừng như hoang đường nhưng chứa đựng bên trong là một bài học triết lí sâu sắc. Nhân loại, từ khi xuất hiện cho đến nay và mãi đến mai sau, luôn phải trải qua chiến tranh, bệnh dịch, đói nghèo,... Nhưng loài người sẽ luôn tồn tại và không ngừng phát triển, bởi lẽ chúng ta có: niềm tin. Điều đó cũng được khẳng định trong cuốn sách “Dám thành công” với câu nói: “Một người đã đánh mất niềm, tin vào bản thân thì chắc chắn sẽ đánh mất thêm nhiều thứ quý giá khác nữa".

Niềm tin vào bản thân, đó là ý thức về năng lực, phẩm chất, giá trị của mỗi người trong cuộc sống. Câu nói trước hết nêu lên hậu quả của việc đánh mất niềm tin. Bên cạnh đó còn khẳng định vai trò của lòng tự tin. Khi một người đã đánh mất niềm tin vào bản thân đồng nghĩa với việc người đó đã đánh mất những điều kiện cơ bản và cần thiết để đạt đến những giá trị quý báu. Đó là nghị lực và ý chí, hi vọng và lạc quan. Mỗi người luôn mang trong mình những ước mơ, hoài bão riêng. Song cuộc sống đã đẩy mọi con tàu mơ ước va vào những tảng đá sắc cạnh của thực tế. Người tự tin sẽ xác định được con đường lựa chọn cho tương lai, tự thay đổi cho bản thân đế’ thích ứng với hoàn cảnh. Ngược lại, người thiếu tự tin chỉ cần một vướng mắc nhỏ đã lo sợ, buông xuôi. Và vì vậy kết quả tất yếu sẽ là thất bại.

Trước hết, chúng ta hãy thử tìm hiểu xem việc thiếu niềm tin vào bản thân sẽ dẫn đến những hậu quả như thế nào. Có thể nói, thiếu tự tin như đám mây đen bao phu cuộc sống của bạn, làm hạn chế hay che khuất tầm nhìn về những viền cảnh tươi sáng, làm lu mờ những ước mơ bạn đã từng có được. Bởi lẽ: “Niềm tin mà chúng ta dành cho năng lực bản thân sẽ ảnh hưởng một cách sâu sắc đến năng lực của chính minh’’ (Ebert Bandura). Soi vào thực tế có thế nhận thấy rõ điều này. Trong các kì thi đại học hàng năm có rất nhiều sĩ tử đã trở thành tử sĩ vì ngất xỉu khi làm bài. Thế là mười hai năm đèn sách kết thúc bởi ba chữ: thiếu tự tin. Như thế liệu có đáng không? Trong khi bạn hoàn toàn có đủ khả năng thì những suy nghĩ tiêu cực đánh đố nghị lực làm bạn bỏ cuộc giữa chừng.

Trái lại, nếu chúng ta có niềm tin vào bản thân, mọi chuyện sẽ trở nên tốt đẹp hơn. Bạn có biết câu chuyện chạy một dặm trong bốn phút không? Từ trước, người ta vẫn tin là không một ai có thế chạy một dặm mà chỉ mất bốn phút thôi. Thế mà vào năm 1954, Roger Bannister đã phá vỡ sự tin tưởng vững chắc ấy. Anh quyết tâm thực hiện bằng được "điều không thể" ấy, không những bằng việc luyện tập thể dục, mà còn bằng việc không ngừng lặp lại trong trí mình rằng mình có thể làm được việc này. Có thể nói, niềm tin đã tạo nên điều kì diệu trong cuộc sống. Nhắc đến niềm tin, không thể không nhắc đến câu thơ nổi tiếng của nhà thơ Aragon: “Các anh tin hay không lời tôi nói Tôi đã khổ đau nên có đủ quyền/ Dù mặt trời cứ xa khi người ta bước tới/ Dù cổ con người nằm trong tay đao phủ/ Hai cánh tay bị đinh đóng treo lên/ Thì hạnh phức trên đời vẫn có/ Và tôi tin.”

Niềm tin, niềm hi vọng có thể trở thành hiện thực hoặc mãi mãi chỉ là niềm tin mà thôi. Nhưng đó sẽ là nguồn sống diệu kì giúp con người vượt qua những khó khăn, bất hạnh. Chính và vậy mà nhà văn Nguyễn Khải trong truyện ngắn “Mùa lạc” đã viết nên một triết lí: “Ớ đời này không có con đường cùng, chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải có đủ sức mạnh để bước qua những ranh giới ấy”. Đúng vậy, trong cuộc sống này, không điều gì là không thể cả. Chỉ cần có niềm tin vào bản thân, mọi “ranh giới” sẽ dần bị xóa bỏ.

Song sống tự tin và sống chủ quan là hai cách sống hoàn toàn khác nhau. Tin vào bản thân và khẳng định giá trị của mình không đồng nghĩa với việc tự phụ, huênh hoang. Đánh giá được vị trí của bản thân trong cuộc sống không có nghĩa là coi thường người khác. Chủ quan và tự phụ chỉ khiến bạn vấp ngã đau hơn trên đường đời. Hơn nữa, chỉ có niềm tin thôi thì chưa đủ. Học thức, năng lực chính là cơ sở vững chắc của niềm tin. Nếu một người không có khả năng làm nên được bất cứ điều gì mà chỉ có niềm tin thì niềm tin lúc này chỉ khiến họ hoang tưởng mà thôi.

Vậy làm thế nào đế có niềm tin trong cuộc sống? Điều quan trọng khi thắp lên một ngọn lửa niềm tin là phải học tập, nâng cao khả năng của bản thân. Hơn ai hết, bạn phải nhận thức rõ mình là ai, mình đang làm gì, và tại sao mình phải hành động như vậy. Là học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường, bạn và tôi hãy cố gắng trau dồi tri thức, khả năng hiểu biết và hãy nhớ phải luôn có niềm tin vào bản thân. Tương lai của chúng ta nằm hoàn toàn trong tầm tay ta.

Tóm lại, trong cuộc sống, chúng ta rất cần có niềm tin vào bản thân. Sức lực của mỗi người là có hạn nhưng nghị lực thì vô hạn. Không có gì là hoàn toàn bế tắc mà nó chỉ thực sự trở nên bế tắc khi bản thân không còn niềm tin. Song, điều quan trọng là niềm tin phải được xây dựng trên cơ sở vững chắc của năng lực bản thân. Cuộc sống của bạn hôm nay là kết quả từ thái độ sống và những chọn lựa của quá khứ. Cuộc sống ngày mai là kết quả từ thái độ và lựa chọn hôm nay của bạn. Vậy thì ngay từ bây giờ, mỗi chúng ta hãy giữ ước mơ và tin vào những gì bạn đang có, lúc đó mọi khó khăn sẽ không bao trùm lên đầu bạn mà nhẹ nhàng lướt dưới chân bạn. Và bạn sẽ thành công.