Nghị luận xã hội - Tiền tài và hạnh phúc

GỢI Ý

1. Tiền tài

- Giá trị của tiền tài: tiền của và tiền bạc.

- Dùng để sử dụng và chi tiêu, phục vụ cho cuộc sống, rất quan trọng và hết sức cần thiết.

- Mặt trái của đồng tiền: sai khiến con người làm việc sai trái, đổi trắng thay đen, biến giả thành thật, hủy hoại nhân cách con người.

- Chúng ta cần thừa nhận sức mạnh của đồng tiền.

2. Hạnh phúc

- Hạnh phúc là trạng thái sung sướng khi hoàn toàn đạt được những điều mình muốn.

- Hạnh phúc được xây dựng trên những giá trị mang ý nghĩa xã hội và tinh thần chân chính.

- Làm thế nào để có được hạnh phúc?

- Hạnh phúc không phải là sản phẩm, quà tặng từ bên ngoài mà chỉ đến với những ai thực sự nỗ lực; những ai có trái tim nhân ái, biết trân trọng và yêu thương con người.

3. Bình luận về mối quan hệ giữa tiền tài và hạnh phúc

- Trong hạnh phúc, tiền tài công danh nhiều khi chỉ là sự hư ảo vì nó không có hiệu lực đế sản sinh ra tình yêu, lòng nhân ái, nhân phẩm và óc sáng tạo.

- Nếu coi đồng tiền là mục đích cao nhất thì sẽ không chỉ rơi vào bi kịch mà còn bị hủy hoại về nhân cách, gia đình tan nát, mọi người khinh bỉ, xa lánh...

- Nhưng nếu biết sử dụng đồng tiền đúng mục đích thì nó sẽ đem lại niềm vui và hạnh phúc cho con người.

- Điều quan trọng là phải tạo sự hài hòa giữa đời sống vật chất và tinh thần, muốn làm được điều ấy đòi hỏi con người không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, lao động và rèn luyện đạo đức.

BÀI LÀM

Theo cuộc điều tra mang tính toàn cầu của MTV Networks International trong tổng số 5400 người tre đến từ 14 quốc gia phát triển thì chỉ có 43% tỏ ra hạnh phúc với cuộc sống hiện tại của mình. Giới trẻ Ấn Độ là những người hạnh phúc nhất trong khi Nhật Bản đứng cuối bảng xếp hạng với chỉ số cảm thấy dễ chịu với những gì đang diễn ra. Kết quả điều tra này có thể cho chúng ta thấy được nhiều điều đáng suy ngẫm. Một trong những điều cãn bản đó là mối quan hệ không tương xứng giữa tiền tài và hạnh phúc, giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần của mỗi con người, đặc biệt là những người trẻ.

Chúng ta đang sống trong một xã hội văn minh nơi giá trị vật chất được xem như ngang bằng với những giá trị tinh thần - đã qua rồi cái thời của Balzac, Vũ Trọng Phụng, nơi đồng tiền chiếm vị trí độc tôn và có sức mạnh thống lĩnh, kiểm soát, thậm chí làm biến đổi những thước đo xã hội. Nhưng hãy giật mình ngẫm nghĩ câu nói này, nó vẫn không xa lạ với hiện tại: Không có Giời, Phật, chỉ có đồng tiền là đáng kính thờ vì nó sai khiến được mọi người, ai ai cũng phải kính thờ nó mới sống được. Lương tâm à? Còn thua đồng tiền. Luật pháp à? Chưa bằng đồng tiền. Giời Phật à? Còn kém đồng tiền. Chí có dồng tiền là ai ai cũng phải kính thờ, chí có những cách xoay tiền là đáng cho người ta tụng niệm (trích kịch Không một tiếng vang (1931) - Vũ Trọng Phụng). Đồng tiền luôn có một sức mạnh ghê gớm trong bất kì hoàn cảnh nào, thời đại nào. Không hiếm những trường hợp chỉ vì đồng tiền, con người sẵn sàng bán rẻ nhân cách, làm những việc phi pháp, làm tay sai cho kẻ xấu. Tại sao tiền lại có một ma lực đáng sợ đến vậy? Bởi vì nó giúp chúng ta thỏa mãn gần như tất cả những nhu cầu về vật chất và tinh thần, tạo ra những giá trị về nhân phẩm, văn hóa và tình nghĩa. Tiền còn là thước đo giá trị con người. Anh càng giàu có thì đời sông của anh càng sung sướng, phong phú, đầy đủ, vô hình chung trong mắt người khác anh cũng trở nên cao sang, quyền quý và được họ nể trọng; anh cứ thế tiến dần đến những nấc cao của danh vọng. Nhưng danh vọng có bao giờ đủ? Lòng tham con người có bao giờ vơi cạn? Lợi dụng điều ấy, đồng tiền dã nhanh chóng chế ngự, quyến rũ, mê hoặc một số người không có bản lĩnh vững vàng trước cám dỗ vật chất, biến họ thành tay sai đắc lực cho nó. Đó là nguồn gốc của những loại tội phạm mà ta vẫn thường thấy trên phương tiện thông tin đại chúng hằng ngày như: tham nhũng, buôn lậu, buôn ma túy, đâm thuê chém mướn, cờ bạc... gây bao thiệt hại nặng nề cho đất nước. Chúng ta cần thừa nhận sức mạnh ghê gớm của đồng tiền. Ghê gớm chứ không phải vạn năng. Bởi có một số thứ trên đời dù nhiều tiền đến đâu anh cũng không thế mua nổi, đánh đổi cuộc đời mình cũng không thể có được, đó là những giá trị thuộc về tinh thần như trí tuệ, tình yêu, lòng nhân ái, nhân phẩm, óc sáng tạo... và nhất là hạnh phúc.

Ngược lại với tiền - một khái niệm dễ dàng định nghĩa, hạnh phúc là khái niệm cực kì khó nắm bắt, nó mong manh tựa như những bí ấn của dời sống tâm hồn. Nhưng đó là điều mà con người trong xã hội nào cũng hướng tới, bản Tuyên ngôn độc lập của một đất nước nào cũng có những câu khẳng định quyền vươn tới hạnh phúc chân chính của con người. Vì một cuộc đời chỉ thật sự có ý nghĩa khi cuộc đời đó hạnh phúc. Vậy hạnh phúc là gì? Có thể hiểu đơn giản: hạnh phúc là trạng thái sung sướng khi hoàn toàn đạt được những điều mình mong muốn,ở đây, hạnh phúc cần được hiểu theo nghĩa rộng là hạnh phúc trong gia đình, hạnh phúc trong quan hệ bạn bè, hạnh phúc trong cuộc sống hằng ngày. Theo cách hiểu đó, tiền bạc không thế làm cho ta hạnh phúc, nếu làm được điều ấy, thì thứ hạnh phúc đó chỉ là dục vọng được thỏa mãn về vật chất của một cá nhân ích kỉ, tầm thường. Hạnh phúc thật sự phải là những điều đẹp đẽ, cao thượng, chân thành nằm sâu trong tâm hồn - những tầng sâu không thế dò dến được của chúng ta mà không một thế lực nào, kể cả đồng tiền có thế’ mua chuộc được. Hạnh phúc của một bà mẹ quanh năm buôn bán tần tảo, không có lấy một ngày nghỉ, không có lấy một chiếc áo mới, đế đối lấy con mình được ăn học, bằng bạn bằng bè có ai hiểu nổi? Chính là bởi vì tình yêu con khiến người mẹ quên đi những nỗi nhọc nhằn của mình, rằng nụ cười trên đôi môi con cũng là hạnh phúc của mẹ. Hạnh phúc của một gia đình lao động bình thường, tối tối xum vầy quanh mâm cơm, tiếng cười con trẻ trong veo - thứ hạnh phúc gián dị ấm áp của đời thường mà đánh đổi cả một kho vàng cũng không có được. Chúng ta chắc không quên một câu nói nổi tiếng rằng: Hạnh phúc lớn nhất của đời người là yêu và được yêu - George Sand. Vậy cơ sở của hạnh phúc chính là tình yêu. Trên cơ sở ấy, điều xây dựng nên hạnh phúc là tình cảm, là những giá trị mang ý nghĩa xã hội và tinh thần chân chính. Hạnh phúc chính là mục đích cao đẹp của cuộc đời.

Tiền chỉ là phương tiện nhanh chóng và hữu ích đưa ta đến cái đích đẹp đẽ ấy. Đời người chỉ hạnh phúc trọn vẹn khi được thỏa mãn cả về vật chất lẫn tinh thần, vậy đồng tiền đóng vai trò rất lớn. Nó kích thích sự sáng tạo, nỗ lực trong đời sống, là thước đo năng suất lao động, thể hiện trình độ và tài năng của người lao động, là giải pháp nhanh chóng và hiệu nghiệm cho những trường hợp khó khăn, quẫn bách. Một tháng lương được trả cao có thể khiến người ta hăng hái làm việc hơn bình thường. Một suất học bổng có thể giúp cậu học sinh nghèo được đi du học nước ngoài. Một số tiền lớn cho ca phẫu thuật có thể cứu sống một mạng người... Tuy nhiên nếu coi đồng tiền là mục đích cao nhất của cuộc đời, làm tất cả để có được nó thì sớm muộn gì anh cũng phải những cái giá rất đắt: bị hủy hoại nhân cách, gia đình tan nát, mọi người khinh bỉ, xa lánh... Chẳng ai muôn sông một cuộc đời như thê cả.Vậy điều quan trọng là phải tạo sự hài hòa giữa tiền tài và hạnh phúc, giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần, trên cơ sở đó hạnh phúc xây dựng nên mới vững bền.

Đế làm được điều này, đòi hỏi mỗi con người trong chúng ta phải luôn cố gắng, phấn đấu trong cuộc sống, trong lao động và học tập, trong rèn luyện đạo đức để trở thành một con người có trí tuệ, tài năng, nhân cách, đồng thời có bản lĩnh vững vàng trước mọi cám dỗ của xã hội. Bởi có thể khẳng định rằng: Trong các con đường dẫn đến hạnh phúc, không có con đường tắt, chỉ có một con đường chắc chắn hơn cả là lao dộng và kiên trì - L.Raybor.